Tôi đã từng đi nhiều phiên chợ vùng cao trong tỉnh, mỗi chợ phiên có nét bản sắc riêng khiến mình nhớ tới. Đến chợ Mường Hum (Bát Xát), ngoài sự đông vui, nhộn nhịp và rực rỡ sắc màu, điều để lại ấn tượng hơn cả là góc chợ nhỏ lấp lánh ánh bạc.
Chợ Pha Long nằm ở xã vùng biên Pha Long, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Đây là trung tâm mua bán của bà con các xã Pha Long, Dìn Chin, Tả Ngải Chồ, Tả Gia Khâu của huyện Mường Khương vào các ngày thứ bảy hằng tuần.
Tối 3/5, trên các tuyến phố Thác Bạc, Cầu Mây, Hàm Rồng, Xuân Viên và tại sân Quần trung tâm thị trấn Sa Pa đã diễn ra “Đêm chợ tình Sa Pa”.
Với người Mông xoa (cư trú rải rác ở Mường Khương, Bắc Hà, Si Ma Cai), ngôi nhà không chỉ là nơi cư trú của các thành viên trong gia đình mà còn gắn liền với các yếu tố văn hóa, tín ngưỡng mang đậm nét văn hóa truyền thống, sự phát triển, hưng thịnh của mỗi gia đình.
Dù đi đến vùng miền nào thì điểm tập trung nhất vẫn là các phiên chợ. Đặc biệt ở vùng cao, chợ phiên là nơi lưu giữ nhiều nét văn hoá của các dân tộc thiểu số.
Nghề dệt thổ cẩm của người Mông và tắm lá thuốc của người Dao đỏ là 2 “đặc sản” không thể bỏ qua của du khách khi đến xã Tả Phìn, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Huyện Văn Bàn có một hệ thống di tích lịch sử phong phú về loại hình và mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc. Điển hình là di tích như đền Cô Tân An (xã Tân An), đền Ken (xã Chiềng Ken) và khu di tích Pú Gia Lan (xã Khánh Yên Thượng).
Lào Cai có 25 nhóm, ngành dân tộc đã tạo nên tính đa dạng văn hóa. Tính đa dạng của văn hóa thể hiện cả trong văn hóa vật thể và phi vật thể, từ kiến trúc nhà cửa, trang phục đến nghệ thuật dân gian. Di sản văn hóa đã tạo thành bản sắc riêng và cũng là nguồn lực để Lào Cai phát triển. Lào Cai đã và đang phát huy khá hiệu quả lợi thế này để thu hút khách du lịch, trở thành một trong những điểm đến được yêu thích nhất trong vòng cung Tây Bắc.
Sống xen giữa cộng đồng các dân tộc khác nhau nhưng bà con người Dao bản Khe Mụ, xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng (Lào Cai) luôn ý thức giữ gìn bản sắc văn hoá của dân tộc mình.
Cuối năm 2013, khi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức công bố quyết định công nhận nghề làm tranh cắt giấy của người Nùng Dín (Mường Khương) là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, nhiều người cả trong và ngoài tỉnh vẫn chưa thể hình dung đây là nghề như thế nào, sản phẩm của nghề này là gì? Và đó vẫn là nghề với nhiều bí ẩn cần tìm hiểu và giải mã.
