Xây dựng điểm sáng văn hóa biên giới
Xác định vai trò nòng cốt trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân khu vực biên giới, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai đã tập trung chỉ đạo xây dựng "Điểm sáng văn hóa" trên biên giới.Các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ khu vực biên giới được tổ chức thường xuyên,
góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho cán bộ, chiến sỹ và nhân khu vực biên giới. Ảnh: Trung Dũng
Từ 3 xã được tỉnh chọn xây dựng điểm, đến nay đã nhân rộng lên thành 14 xã gồm: Bản Lầu, Trịnh Tường, Lùng Vai, Si Ma Cai, Mường Khương, Pha Long, Nậm Chảy, Bản Phiệt, Đồng Tuyển, Quang Kim, Bản Qua, Bản Vược, Cốc Mỳ.
Thực hiện chương trình xây dựng đời sống văn hóa cơ sở và xây dựng nông thôn mới, thông qua các nguồn vốn đầu tư của nhà nước và nguồn xã hội hóa, các thiết chế văn hóa ở khu vực biên giới đã được đầu tư, nâng cấp. Đến nay, 7 xã biên giới có nhà văn hóa xã (chiếm tỷ lệ 29,2%). 200/342 thôn, bản biên giới có nhà văn hóa (chiếm tỷ lệ 58,4%). Đặc biệt, ngày 16/5/2015 tại thôn Na Lốc 3, xã Bản Lầu, huyện Mường Khương đã tổ chức khánh thành và đưa vào sử dụng Nhà Văn hóa hữu nghị biên giới Việt - Trung. Đây là món quà của Bộ Quốc phòng Việt Nam xây tặng cho bà con nhân dân biên giới hai nước Việt – Trung với trị giá hơn 2,5 tỷ đồng; phía Bộ Quốc phòng Trung Quốc tặng bàn ghế phục vụ sinh hoạt; đại tướng Phùng Quang Thanh – Bộ Trưởng Bộ quốc phòng Việt Nam tặng hệ thống tăng âm, loa đài, ti vi, tạo điều kiện cho nhân dân hai bên biên giới có cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động giao lưu hữu nghị.
Song song với việc xây dựng nhà văn hóa, việc cấp trang thiết bị cho nhà văn hóa cũng được chú trọng. Từ nguồn kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, trong 2 năm (2014 – 2015), 11 nhà văn hóa thôn bản khu vực biên giới được cấp trang thiết bị với tổng giá trị gần 200 triệu đồng.
Phong trào xây dựng gia đình, thôn bản, tổ dân phố văn hóa trên địa bàn 24 xã biên giới (thuộc các huyện Bảo Thắng, Bát Xát, Mường Khương, Si Ma Cai và thành phố Lào Cai) đạt được những kết quả tích cực. Thành phố Lào Cai dẫn đầu với 89% số thôn, bản, tổ dân phố đạt tiêu chuẩn văn hóa; 92% số hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa; tiếp đó là huyện Bảo Thắng với 83% số thôn bản đạt tiêu chuẩn văn hóa; 77% số hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa và huyện Bát Xát với 73% số thôn, bản đạt tiêu chuẩn văn hóa; 78% số hộ gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa.
Phong trào “Xây dựng đơn vị có môi trường văn hóa” gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và “lời dạy của Bác Hồ đối với bộ đội biên phòng”; phong trào thi đua quyết thắng được triển khai rộng khắp. Các đồn biên phòng đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống, nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ trong việc xây dựng và thực hiện quy tắc ứng xử có văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh. Năm 2015, 100% cán bộ, chiến sĩ đạt danh hiệu gia đình văn hóa; 100% đồn biên phòng được công nhận là đơn vị văn hóa, đơn vị vững mạnh toàn diện.
Ngoài ra, Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh còn phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai có hiệu quả các chương trình bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc khu vực biên gới. Đến nay, các hủ tục lạc hậu trong tập quán cưới xin, tang ma của đồng bào các dân tộc đã giảm hẳn so với trước đây. Việc cưới, việc tang được thực hiện theo nếp sống mới, nhưng vẫn phù hợp với phong tục, tập quán, giữ gìn bản sắc văn hóa của từng dân tộc.
Tổ chức các hoạt động sinh hoạt văn hóa, lễ hội truyền thống của bà con các dân tộc trên địa bàn biên giới. Các lễ hội dân gian tiêu biểu như Lễ hội Gầu tào ở Pha Long (Mường Khương); lễ hội Say Sán ở Sín Chéng, Cán Cấu (Si Ma Cai); lễ hội Khô Già Già ở Ý Tý (Bát Xát), lễ hội xuống đồng ở Nàn Sán (Si Ma Cai); lễ hội xuống đồng và Hội hát qua làng (Bảo Thắng)..., tạo không khí vui tươi lành mạnh và sự gắn kết trong cộng đồng, thu hút đông đảo bà con nhân dân và du khách tham gia./.