5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia Dân số - Kế hoạch hóa gia đình giai đoạn 2011 - 2015
Thời gian qua, công tác truyền thông, giáo dục chuyển đổi hành vi về dân số - kế hoạch hóa gia đình được tỉnh quan tâm, tăng cường triển khai thực hiện với nhiều hình thức và nội dung phong phú, cách tiếp cận phù hợp đối với từng vùng, từng nhóm đối tượng. Đặc biệt là đội ngũ viên chức và cộng tác viên dân số cơ sở đã tích cực tuyên truyền, vận động với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”. Đến nay trên địa bàn tỉnh có 164 viên chức dân số làm việc tại trạm y tế xã, phường, thị trấn; 1.710/2.198 thôn bản, tổ dân phố có nhân viên y tế thôn, bản kiêm nhiệm cộng tác viên.
Bên cạnh đó, công tác đào tạo cán bộ làm công tác dân số cũng được chú trọng nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ cho công chức, viên chức, đội ngũ cộng tác viên cơ sở. Qua 5 năm đã mở 3 lớp đào tạo nghiệp vụ dân số đạt chuẩn viên chức dân số cho 164 học viên cấp xã; 9 lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý và tổ chức thực hiện chương trình dân số - kế hoạch hóa gia đình cho 215 viên chức dân số tuyến huyện, xã; 41 lớp đào tạo nâng cao năng lực làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình cho 1.817 lượt là đội ngũ cộng tác viên; 15 lớp đào tạo Bảng kiểm viên uống tránh thai cho đội ngũ cộng tác viên với 750 lượt; 9 lớp đào tạo nâng cao năng lực quản lý công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình cho 164 trưởng trạm y tế; 4 lớp truyền thông, vận động cho 240 viên chức dân số xã; 2 lớp tập huấn về sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho 60 học viên tuyến xã; 4 lớp tiêm thuốc tránh thai cho 160 học viên tuyến huyện và cơ sở.
Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hoá gia đình đến các đối tượng là người nghèo, cận nghèo, dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng đông dân, có mức sinh cao… đảm bảo theo quy định của nhà nước. Năm 2012, phương tiện tránh thai được tổ chức thực hiện tiếp thị tại thành phố Lào Cai, đến nay đã mở rộng tại 9/9 huyện, thành phố.
Cơ sở vật chất và trang thiết bị được quan tâm đầu tư nhằm đáp ứng nhu cầu công việc. Giai đoạn 2011 – 2015 đã nâng cấp sửa chữa 2 Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình huyện Mường Khương, Bát Xát; đầu tư trang thiết bị, dụng cụ chuyên môn cơ bản cho cơ sở và đội thông tin lưu động tuyến tỉnh, các huyện.
Kết quả, giai đoạn 2011 – 2015, Lào Cai đã thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu cơ bản về giảm sinh: Tỷ suất sinh thô giảm trung bình 0,62 ‰/năm; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm xuống còn dưới 1,4%/năm 2015; số trẻ em sinh ra được duy trì khoảng 12.000 trẻ em/năm; tỷ lệ phụ nữ 15 – 49 tuổi có chồng áp dụng biện pháp tránh thai duy trì trên 70%; hằng năm cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đạt trên 100%...
Các mô hình và đề án nâng cao chất lượng dân số được triển khai trên địa bàn tỉnh bước đầu đã đem lại hiệu quả như: Tỷ số giới tính khi sinh đạt chỉ tiêu dưới 115 trẻ trai/100 trẻ gái; trên 2.000 trường hợp được khám và tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân; tỷ lệ tảo hôn giảm từ 47,6%/năm 2011 xuống còn khoảng 9%/năm 2015, tỷ lệ hôn nhân cận huyết thống từ 1,5%/năm 2011 đến nay không còn trường hợp nào trên địa bàn 10 xã thuộc 5 huyện (Văn Bàn, Sa Pa, Bát Xát, Bắc Hà, Si Ma Cai); phát hiện điều trị các ca bệnh di truyền bẩm sinh qua sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh tại 20 xã (thuộc thành phố Lào Cai, huyện Bảo Thắng, Bát Xát, Bảo Yên)…
Giai đoạn 2016 – 2020, Lào Cai tập trung giảm sinh tại khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; đẩy mạnh xã hội hóa việc cung cấp phương tiện tránh thai và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản tại khu vực thành thị, nông thôn phát triển; phấn đấu toàn tỉnh đạt mức sinh thay thế vào năm 2020; mở rộng các mô hình nâng cao chất lượng dân số phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương.../.