FAO khuyến cáo mở rộng bảo trợ xã hội để xóa đói nhanh hơn
Nhiều người dân nghèo ở nông thôn vẫn chưa được hưởng bảo trợ xã hội.
Theo báo cáo mới về tình hình lương thực và nông nghiệp của thế giới, trong những nước nghèo, các hệ thống bảo trợ xã hội – đặc biệt là luân chuyển tiền mặt, lương thực, học hành và các công trình công cộng – cung cấp một phương tiện kinh tế giúp những người dễ bị tác động nhất có khả năng thoát ra khỏi nghèo đói cùng cực và giải phóng khỏi nạn đói, đồng thời cải thiện sức khỏe, giáo dục và các cơ hội thành công cho con cái.
Trong những nước đang phát triển, các chương trình bảo trợ xã hội hiện mang lại lợi ích theo nhiều cách khác nhau cho 2,1 tỷ người, trong đó có 150 triệu cá nhân được cứu thoát khỏi nghèo đói cùng cực. Theo báo cáo, nếu chúng ta mong muốn giảm thiểu nhanh chóng số lượng người sống trong nghèo đói thì cần mở rộng các chương trình này ở những vùng nông thôn, đồng thời liên kết các chương trình này với những chính sách về tăng trưởng.
Báo cáo của FAO được công bố trước dịp kỷ niệm Ngày lương thực thế giới (16/10), trong đó chủ đề của năm nay nhấn mạnh tới tầm quan trọng của bảo trợ xã hội đối với việc phá vỡ vòng luẩn quẩn của nghèo đói ở nông thôn. “Chúng ta cần hành động khẩn cấp để hỗ trợ những người dễ bị tác động nhất nhằm giải phóng thế giới khỏi đói nghèo” – Tổng giám đốc FAO José Graziano da Silva tuyên bố. “Các chương trình bảo trợ xã hội cho phép các hộ gia đình được tiếp cận với dinh dưỡng thường xuyên hơn và tăng năng suất gieo trồng cũng như làm cho chế độ dinh dưỡng và lương thực của họ đa dạng và có chất dinh dưỡng hơn. Những chương trình này có hiệu ứng tích cực đối với dinh dưỡng ở trẻ em và bà mẹ, giảm thiểu lao động trẻ em và cải thiện việc đi học, cũng như các yếu tố thuận lợi để tăng năng suất”.
Theo báo cáo, chỉ khoảng 1/3 những người nghèo nhất thế giới được hưởng một số hình thức bảo trợ xã hội. Và tỷ lệ này vẫn còn rất thấp ở Nam Á và châu Phi cận Sahara, những khu vực có tỷ lệ nghèo đói cao nhất. Không được bảo trợ xã hội, rất nhiều người nghèo và người dễ bị tác động phải tự đấu tranh để thoát khỏi cái bẫy của nghèo đói, bệnh dịch và thiếu giáo dục kéo dài, gây đau khổ cho các thế hệ tương lai. Phần lớn các quốc gia – ngay cả những nước nghèo nhất – cũng sẽ có thể có một hình thức bảo trợ xã hội nào đó.
Theo các đánh giá của FAO, mỗi năm tổng số khoảng 67 tỷ USD thu nhập bổ sung, trong đó phần lớn cung cấp cho các chương trình bảo trợ xã hội, cùng với các hình thức đầu tư khác, được dành cho các nông dân nghèo nhằm loại bỏ nạn đói vào năm 2030. Khoản tài chính này chiếm dưới 0,10% GDP của thế giới.
Hiện nay, nhiều hộ gia đình cực nghèo buộc phải bán tài sản, bắt con nhỏ phải lao động, khai thác đất đai theo hướng không bền vững, hay làm những công việc lương thấp. Tuy nhiên, các hệ thống xã hội cơ bản cung cấp cho những người nghèo khả năng cải thiện tiềm năng sản xuất, cũng như đem lại những lợi ích tích cực cho nền kinh tế địa phương, tăng các cơ hội kinh doanh, tăng lương nông nghiệp và cho phép những người nghèo nhất có thể thu mua hàng hóa hay đầu tư vào tài sản.
Theo FAO, ít nhất 145 quốc gia hiện cung cấp một hay nhiều hình thức bảo trợ xã hội, đặc biệt là việc lưu chuyển tiền mặt vô điều kiện, đồng nghĩa với các khoản trợ cấp cho những người được hưởng lợi. Những nước này cũng cung cấp hình thức lưu chuyển tiền có điều kiện, thường gắn liền với việc đi học hay khám sức khỏe cũng như các chương trình lao động công ích bảo đảm việc làm. Các hình thức bảo trợ xã hội khác như lưu chuyển tự nhiên dưới hình thức phân phối thức ăn hay các chương trình lương thực học đường.
Tuy nhiên, báo cáo cũng nhấn mạnh rằng để loại bỏ hoàn toàn nạn đói, cần phối kết hợp đầu tư công trong bảo trợ xã hội với các khoản đầu tư công và tư vào nông nghiệp và phát triển nông thôn. Các biện pháp như vậy sẽ góp phần bảo đảm tăng trưởng kinh tế toàn diện, cho phép phá vỡ vòng luẩn quẩn nghèo đói ở nông thôn một cách bền vững./.