Hôn nhân cận huyết - Hiểm họa ẩn dấu trong cộng đồng dân tộc thiểu số
Tại Lào Cai, vấn đề hôn nhân cận huyết trong cộng đồng dân tộc thiểu số vẫn đang là một nguy cơ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sự phát triển bền vững của thế hệ tương lai và trật tự xã hội. Để ngăn chặn hiểm họa này, cần triển khai nhiều biện pháp đồng bộ và sự chung tay từ các cấp, các ngành và toàn thể nhân dân.Tuyên truyền phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết tại Sa Pa.
Hôn nhân cận huyết thường xuất hiện ở các vùng dân tộc thiểu số có mối quan hệ họ hàng gần, dẫn đến tỷ lệ kết hôn cận huyết khá cao. Theo các báo cáo từ Bộ Y tế và Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững Vùng cao, tỷ lệ này có thể chiếm từ 3-5% trong một số cộng đồng dân tộc thiểu số. Trong đó, các dân tộc như Mông, Dao, và Hà Nhì tại các vùng sâu, vùng xa của Lào Cai là nhóm có nguy cơ cao do văn hóa truyền thống và tình trạng dân cư sống tập trung.
Hậu quả khôn lường từ hôn nhân cận huyết
Hôn nhân cận huyết không chỉ làm tăng nguy cơ trẻ sinh ra bị dị tật, mắc các bệnh di truyền mà còn gây ra các hệ lụy xã hội như suy giảm chất lượng dân số, gánh nặng kinh tế gia đình, làm nghèo hóa cộng đồng. Nhiều trẻ em tại các bản làng đã phải gánh chịu những thiệt thòi từ khi chưa ra đời do ảnh hưởng từ các căn bệnh bẩm sinh và dị tật.
Hiệu quả và thách thức
Để ngăn chặn hiểm họa trên, thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông và giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về hôn nhân và sức khỏe sinh sản. Theo báo cáo từ tháng 12/2023 đến tháng 5/2024, các địa phương trong tỉnh đã tổ chức 684 buổi tuyên truyền cho hơn 56.000 người, phát hành hàng ngàn tờ rơi và tài liệu bằng tiếng Việt, tiếng Mông và tiếng Dao. Đặc biệt, các mô hình điểm tại xã và huyện đã duy trì hoạt động tích cực, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của hôn nhân cận huyết.
Từ nỗ lực đó, trong 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh không ghi nhận trường hợp hôn nhân cận huyết nào. Đây là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy nỗ lực của chính quyền và sự đồng thuận từ người dân. Tuy nhiên, vẫn còn đó những thách thức lớn, như việc duy trì hiệu quả các mô hình điểm, kinh phí hỗ trợ chưa đầy đủ và những tập tục lạc hậu vẫn còn tồn tại trong một số cộng đồng dân tộc thiểu số.
Để bảo vệ tương lai cho thế hệ trẻ và đảm bảo sự phát triển bền vững của cộng đồng, mỗi người dân cần nâng cao ý thức về tác hại của hôn nhân cận huyết. Chúng ta hãy cùng nhau nói không với hôn nhân cận huyết, giúp đỡ, động viên các gia đình tuân thủ pháp luật và tham gia vào các hoạt động giáo dục, tuyên truyền. Các cấp chính quyền, đoàn thể cần tiếp tục đồng hành, đẩy mạnh các biện pháp can thiệp hiệu quả hơn nữa.
Hôn nhân không chỉ là chuyện cá nhân mà còn là trách nhiệm với tương lai của cả cộng đồng. Hãy cùng chung tay bảo vệ thế hệ tương lai khỏi những hậu quả đau lòng do hôn nhân cận huyết gây ra./.