Mê Kông: Ứng xử trách nhiệm trước tài sản chung
Khẳng định điều này, trong chuyến thăm vùng sông nước Cà Mau để công bố dự án viện trợ cho việc ứng phó biến đổi khí hậu tại khu vực này (trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam từ 14 – 17/12), Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói biến đổi khí hậu và việc xây dựng đập thủy điện ở thượng nguồn sông Mê Kông là mối đe dọa nghiêm trọng với sinh kế của hàng triệu người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ngoại trưởng Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh rằng sông Mê Kông là tài sản chung của toàn cầu và mọi dự án phát triển hạ tầng như xây đập thủy điện cần phải được thực hiện một cách cẩn thận và minh bạch.
Những năm gần đây, đã có nhiều lời cảnh báo được đưa ra về tình trạng khai thác tận thu dẫn đến cạn kiệt tài nguyên, gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng tới đa dạng sinh học tại lưu vực sông Mê Kông. Thậm chí, các chuyên gia về môi trường còn gióng lên hồi chuông báo động về khả năng dòng sông bị biến đổi dòng chảy, dẫn tới những thảm họa về môi trường nếu các đập thủy điện được xây dựng tràn lan trong khu vực. Vấn đề của sông Mê Kông được đánh giá là “xuyên biên giới”, cần có giải pháp “xuyên quốc gia”.
Có thể nói rằng, các nước tiểu vùng sông Mê Kông gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan và Myanmar cùng với đối tác Nhật Bản, đã không ngừng tích cực tìm lời giải cho vấn đề của sông Mê Kông; không chỉ đưa ra những cam kết mạnh mẽ, mà còn thiết lập được một cơ chế hợp tác rất tích cực vì sự ổn định, thịnh vượng và phát triển của khu vực sông.
Hội nghị cấp cao các nước tiểu vùng sông Mê Kông - Nhật Bản lần thứ 5 vừa diễn ra tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 14/12 đã nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của việc quản lý và phát triển bền vững nguồn nước và các tài nguyên liên quan của sông Mê Kông, khẳng định ủng hộ Ủy hội sông Mê Kông quốc tế đẩy nhanh các nghiên cứu về quản lý và phát triển bền vững cũng như các nghiên cứu của các nước có liên quan về tác động đến môi trường và dòng chính sông Mê Kông.
Hội nghị đã thông qua Tuyên bố kiểm điểm giữa kỳ Chiến lược Tokyo 2012, theo đó khẳng định quyết tâm của các bên cùng thúc đẩy hợp tác Mê Kông - Nhật Bản vì sự thịnh vượng, ổn định và phát triển bền vững của khu vực Mê Kông.
Mê Kông là dòng sông chung và đem lại nguồn lợi chung thì rõ ràng, các nước cần phải tích cực đóng góp vào kế hoạch hành động chung để cùng có cách ứng xử thích hợp với “khối tài sản chung vĩ đại” này và chỉ như vậy dòng Mê Kông mới có thể mãi xanh./.