Syria thực hiện lộ trình tiêu hủy vũ khí hóa học
OPCW là tổ chức quốc tế có nhiệm vụ thực thi Công ước năm 1992 - 1993 về cấm vũ khí hóa học, có hiệu lực vào năm 1997. Cách đây vài ngày, tổ chức này đã được Viện Hàn lâm Hoàng gia Na Uy trao giải Nobel Hòa bình, một quyết định được cho là nhằm đề cao việc giải trừ vũ khí hóa học ở Syria cũng như trên toàn thế giới.
Tổng Giám đốc OPCW Ahmet Uzumcu ngày 9/10 cho biết Chính phủ Syria đã hợp tác và có những hỗ trợ mang tính xây dựng trong giai đoạn đầu của chương trình tiêu hủy kho vũ khí hóa học tại nước này. Kể từ ngày 6/10, các chuyên gia giải trừ quân bị quốc tế đã bắt đầu tiến hành hoạt động tháo dỡ và phá hủy kho vũ khí hóa học của Syria cùng các thiết bị được sử dụng để sản xuất ra vũ khí hóa học.
Theo đánh giá, nhiệm vụ của nhóm chuyên gia này được cho là rất nặng nề vì theo ước tính Syria hiện có hơn 1.000 tấn vũ khí hóa học đang được cất giữ tại 45 địa điểm nằm rải rác trên khắp đất nước. Hơn nữa, đây là lần đầu tiên trong lịch sử OPCW, các chuyên gia của tổ chức này phải thực hiện nhiệm vụ tại một quốc gia đang trong tình trạng nội chiến kéo dài.
Một quan chức trong đoàn chuyên gia OPCW-LHQ cho biết, sau 5 ngày có mặt ở Syria, đoàn chuyên gia giải trừ quân bị đã chính thức xúc tiến hoạt động phá hủy các kho vũ khí hóa học và máy móc dùng để chế tạo vũ khí hóa học. Quan chức này cũng cho hay, phía Syria phải chịu trách nhiệm thực hiện việc phá hủy trong khi các thanh tra OPCW sẽ giám sát và xác minh quá trình thực hiện công việc.
Theo nghị quyết của Liên hợp quốc về vấn đề Syria, quá trình tiêu hủy các kho vũ khí hóa học của nước này sẽ phải hoàn thành vào giữa năm 2014. Syria đã có chương trình phát triển các loại vũ khí hóa học từ những năm 1980 và 1990, kho vũ khí hóa học của Syria được cho là nơi cất trữ các loại vũ khí có chứa chất độc thần kinh sarin và tabun.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hôm 6/10, Tổng thống Assad đã nói rằng, Syria đã tạm ngừng sản xuất vũ khí hóa học vào cuối những năm 1990. Như vậy, Syria đã thực hiện đúng các bước trong lộ trình tiêu hủy kho vũ khí hóa học của mình theo sáng kiến “đổi vũ khí hóa học lấy hòa bình” do Tổng thống Nga Vladimir Putin đề xuất hồi tháng 9 vừa qua.
Hệ quả của việc Syria tham gia công ước Công ước CWC là Israel, quốc gia chưa bao giờ thừa nhận mình có vũ khí hóa học và là 1 trong số 7 nước trên thế giới chưa phê chuẩn Công ước, nói rằng họ cũng sẽ tham gia Công ước. Tổng thống Israel Simon Peres khẳng định rằng chính quyền Israel sẽ hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon yêu cầu tất cả các nước ký kết vào Công ước. Đầu tháng này, Bộ trưởng Tình báo Israel Yuval Steinitz nói rằng Israel sẵn sàng thảo luận về vấn đề phê chuẩn Công ước Cấm vũ khí hóa học nếu hòa bình ở Trung Đông có thể đạt được.
Vấn đề vũ khí hóa học tại khu vực Trung Đông đang có những diễn biến thuận lợi là tín hiệu đáng khích lệ cho một thế giới an toàn hơn./.