Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành: Bừng thức sau giấc ngủ dài
Một sự khởi đầu mới đã hiện hữu rõ nét ở nơi này, hoàn toàn đối lập với khung cảnh, không gian cách đây 2 năm. Dù có chút muộn nhưng đó là những gì đã được hoạch định sẵn đối với Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành, mô hình kinh tế nhiều ưu việt.Nhiều khách sạn đã được xây dựng trong Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành
Tại hai bãi kiểm hóa tạm thời, hàng trăm xe tải siêu trường của nước bạn Trung Quốc và các tỉnh, thành trong nước đang sang tải hàng hóa. Lướt qua bãi kiểm hóa, chúng tôi nhận thấy biển kiểm soát các phương tiện chủ yếu thuộc về các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và thành phố Hồ Chí Minh. Trong cái nắng xiên khoai cuối thu, sự sôi động, vội vã, náo nhiệt tại các bãi kiểm hóa càng hun nóng lên không khí bừng tỉnh của Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành.
Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành được khởi công xây dựng năm 2002, vừa xây dựng, vừa điều chỉnh quy hoạch, thiết kế, sau 3 - 4 năm công trình hoàn thành và đón các nhà đầu tư. Các cơ chế, chính sách “trải thảm đỏ” được đưa ra, nên trong thời gian ngắn có hàng chục doanh nghiệp đã đăng ký tham gia thực hiện các dự án tại đây. Thế nhưng, sau một thời gian dài các doanh nghiệp vẫn chỉ chờ đợi, nghe ngóng tình hình hơn là thực tế đầu tư. Năm 2009, cầu Kim Thành nối Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành với Khu Thương mại Bắc Sơn (Hà Khẩu - Trung Quốc) hoàn thành, đây cũng cũng là 2 nút nối quan trọng trong tuyến đường xuyên Á đã tạo nên sự hồ hởi đối với các doanh nghiệp. Tuy nhiên, đây lại là thời điểm khủng hoảng kinh tế thế giới lên đến đỉnh điểm mà ảnh hưởng trực tiếp của nó đối với nền kinh tế - xã hội trong nước là rất rõ rệt, trong đó có khó khăn của các doanh nghiệp.
Đối với Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành, các nhà đầu tư gặp khó khăn lớn về nguồn vốn, một số dự án im lìm trong thời gian dài khiến cơ quan chức năng của tỉnh phải đưa ra quyết định không mong muốn là thu hồi giấy phép đầu tư. Nhưng tình hình vẫn không biến chuyển là bao, bởi doanh nghiệp vẫn còn lý do để chờ đợi, đó là việc xây dựng tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai với điểm đấu nối cuối là Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành. Vậy là những dự án đủ điều kiện xúc tiến đầu tư xây dựng vẫn chỉ là trên giấy, tại hiện trường và ở mặt bằng các dự án, lau lách mọc um tùm quá đầu người, khu thương mại - công nghiệp rộng mênh mông “ngủ quên” từ tháng này qua tháng khác, từ năm trước sang năm sau.
Dấu mốc “thức giấc” của Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành được xác định từ sự kiện cây cầu Kim Thành chính thức thông xe và Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành đi vào hoạt động vào cuối năm 2011. Những điều chỉnh trong việc phân luồng vận tải và các danh mục hàng hóa xuất, nhập khẩu từ cầu Hồ Kiều tới cầu Kim Thành đã thổi luồng gió mới cho Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành phát huy vai trò, thế mạnh. Theo báo cáo của Ban Quản lý các cửa khẩu Lào Cai, tính đến cuối tháng 9, giá trị hàng hóa xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đạt 366 triệu USD, giá trị hàng hóa xuất khẩu đạt 267 triệu USD và đa số là xuất, nhập khẩu hiện qua Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành. Hạ tầng được đầu tư xây dựng và củng cố đã đảm bảo được lưu lượng hàng hóa lưu thông 2 chiều qua biên giới gấp 2 lần so với Cửa khẩu đường bộ qua cầu Hồ Kiều. Thời kỳ cao điểm nhất trong năm vừa qua là đợt xuất khẩu vải thiều và quặng sắt, có ngày số lượng phương tiện là xe tải làm thủ tục xuất khẩu qua cầu Kim Thành lên tới 250 tới 300 lượt xe. Việc xuất khẩu quặng sắt hiện đang lắng dịu, nhưng lưu lượng phương tiện chuyên chở hàng hóa qua Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số II Kim Thành vẫn đạt mức khoảng 150 lượt xe/ngày.
Tuy nhiên, lý do cốt yếu khiến các nhà đầu tư tại Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành đẩy mạnh xây dựng hạ tầng cơ sở trong những tháng gần đây là tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đang chuẩn bị hoàn thành. Ông Nguyễn Đức Lợi, Phó trưởng Ban quản lý các cửa khẩu Lào Cai, Giám đốc Trung tâm quản lý Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành cho biết: Hiện Khu kinh tế có 44 dự án đang có hiệu lực đầu tư với tổng nguồn vốn khoảng 3.300 tỷ đồng, phủ kín tổng diện tích 156 ha của toàn khu vực dự án, trong đó có 25 dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Trong 5 - 6 năm Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành nằm im lìm, nhưng trong 2 năm gần đây đã sôi động hẳn với các dự án đang trong thời kỳ xây dựng cao điểm. Hiện, đã có 3 dự án hoàn thành đưa vào sử dụng, 10 dự án đang xây dựng với các công trình lớn như Trung tâm Thương mại PADMA với 1 khối nhà 19 tầng và 1 khối nhà 6 tầng; Trung tâm Thương mại và Văn phòng cho thuê của Cảng rau, quả thành phố Hồ Chí Minh; Khu dịch vụ tổng hợp rộng hàng chục ha của một tập đoàn kinh tế lớn tại Hà Nội; Trung tâm xúc tiến Thương mại và Du lịch của tỉnh Yên Bái…
Theo kết hoạch, từ nay đến hết quý II/2014 sẽ có thêm một số công trình sự án hoàn thành, nó không chỉ tô điểm cho Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành bằng những công trình kiến trúc mà quan trọng hơn, đó là dấu hiệu thức giấc của một tiềm năng lớn.